Jón Valur Jensson

Þannig ritar langafi minn Hjalti um þetta inngangs-kvæði sitt í smákverinu Einfeldningur, nokkur ljóðmæli (Ísaf. 1898, gefin út af höfundinum), s. 3-4. Hjalti var fæddur á Svarfhóli í Álftafirði, N-Ís., 4. nóv. 1839, sonur Magnúsar prests í Ögurþingum og síðast á Rafnseyri, Þórðarsonar prests, síðast í Ögurþingum, Þorsteinssonar, og konu hans Matthildar Ásgeirsdóttur prófasts í Holti í Önundarfirði, Jónssonar prófasts þar (móðurföður Jóns forseta), Ásgeirssonar. Hjalti var kvæntur Friðrikku saumakonu Kristjánsdóttur sterka á Borg í Arnarfirði Guðmundssonar. Þau voru á ýmsum stöðum við Ísafjarðardjúp og á Ísafirði, búandi og í vinnumennsku, og formaður var hann einnig. Áttu þau nokkur börn, m.a. Magnús, “skáldið á Þröm", og tvo syni átti hann að auki, Jens í Bolungarvík og Hinrik vélstjóra, afa undirritaðs (hann og Hjalti eru með æviskrár í Kennaratali IV, 108 og 109, en Magnús á Þröm í sama riti, I, 470, og í Ísl. æviskrám, III, 445). “Hjalti var hagorður og vel að sér ger um marga hluti, drengur góður og glaður hvað sem á móti blés, ráðvandur og vel gefinn, var við barnakennslu á vetrum á síðari árum og fór það betur en mörgum sem lærðu meira.” (Sighvatur Grímsson Borgfirðingur: Presta æfir á Íslandi, XI,1, bls. 59 o.áfr.: Magnús Þórðarson). Ljóst er af orðalagi hans við þetta ljóð, að hann hefur verið barnakennari í Djúpinu a.m.k. 1896-8, sennil. til dd., einnig getið sem heimiliskennara í Súgandafirði 1891-2 og 1896 (Ktal). “Hann varð bráðkvaddur á Dvergasteini í Álftafirði 15. maí 1899, [nær] 60 ára, en Friðrikka kona hans dó á Ísafirði 7. júní 1913″ (Sighv. Bgf.). Friðrikka ól upp Hinrik, afa undirritaðs, en móðir hans var Sigurlína María Hinriksdóttir kaupm. og útgm. á Ísafirði, Sigurðssonar á Seljalandi.

Ekki veit ég til þess, að langafi minn hafi gefið út fleiri ljóð en þau, sem eru á 16 blaðsíðna kverinu Einfeldningur. Mér er það gleðiefni að birta þetta hér og þykist kenna hér og í fleiri kvæðum hans og vísum innileg merki trúar hans, eins og sést hér á því, með hve fallegum hætti hann ávarpar skapara sinn og frelsara, og með samanburði við annan kveðskap í kverinu er augljóst, að þessi hátignarlega virðing fyrir guðdómnum og elskufullur andi gagnvart Jesú, ásamt bænarhita (sjá ávörpin hér: I:1-2, II:2, III:4 (og 6), IV:1,2,6), hefur verið honum inngróin trú, vafalítið frá bernskuárum, þar sem hann ólst upp með trúuðum foreldrum sínum (og af sjö prestum var hann kominn í beinan karllegg), en hann “flutti með foreldrum sínum að Rafnseyri 1860 og var hjá þeim áður alla stund, en flutti aftur frá Baulhúsum í Arnarfirði 1863 að Eyri í Seyðisfirði og var þá orðinn giftur Friðrikku …” (Sighvatur Borgfirðingur, ibid.).
Vafalítið tel ég, að Hjalti eigi þau innilegu eftirmæli sem í nafni móður hans eru letruð á grafstein séra Magnúsar á Rafnseyri, en hann lézt þar 7. sept. 1860, 59 ára gamall, en 31 ár prestur.

PS. Allri stafsetningu kversins er haldið hér óbreyttri. Prentað var það í Prentsmiðju Stefáns Runólfssonar á Ísafirði fyrir 120 árum.

Sjá hér annað ljóð Hjalta, með eindregnum trúarvitnisburði (o.fl. þar): Huggunarstef.